Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego to święto obchodzone 21 lutego, ustanowione przez UNESCO podczas 30. Sesji Konferencji Generalnej 17 listopada 1999 roku. Odsyła do tragicznych wydarzeń, które miały miejsce w Dhace w Bangladeszu. Podczas pokojowej demonstracji 21 lutego 1952 roku zginęło pięciu studentów domagających się nadania językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego. Data ta ma nie tylko upamiętniać przywołane wydarzenia, ale także przypominać o różnorodności językowej, o tym, iż język to najpotężniejsze narzędzie ochrony i rozwoju wspólnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Podstawowym przesłaniem Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego jest zwiększanie świadomości znaczenia języka i kultury, budowanie porozumienia ponad podziałami, pokoju oraz dbałości o wspólne działania oparte na zrozumieniu, tolerancji i dialogu.
Hasło tegorocznych obchodów brzmi: „Wspieranie wielojęzyczności na rzecz edukacji włączającej i integracji społecznej”. W tym dniu organizowane są spotkania naukowe, seminaria, wykłady na temat roli języka ojczystego w kształtowaniu tożsamości kulturowej i społecznej. Różnorodność językowa jest coraz bardziej zagrożona, a wiele języków zanika. Jest to z pewnością związane z globalizacją, czyli współzależnością i integracją państw, społeczeństw, kultur, czego efektem jest tworzenie się „jednolitego świata”.
W Polsce językiem urzędowym jest oczywiście język polski, jednak możemy usłyszeć także, na terenie naszego kraju, języki regionalne, dialekty. Do tej grupy zaliczamy np. język kaszubski, od 2005 roku język regionalny z możliwością wprowadzenia do urzędów jako język pomocniczy, czy też język śląski. Na niektórych terenach „żywe” pozostały także gwary. Jako przykład można podać, chociażby, gwarę góralską, krakowską oraz poznańską. Polskie gwary ludowe to skarbnica wiedzy o przeszłości, nośnik kultury, tradycji i obyczajów.
Tegoroczna edycja przypada na okres pandemii COVID-19, która zakłóca funkcjonowanie systemów edukacyjnych na całym świecie. W związku z tym obchody Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego pełnią także rolę apelu kierowanego do nauczycieli, wychowawców, rodziców o ich większe zaangażowanie w edukację wielojęzyczną i włączającą, która ma na celu zwiększenie szans edukacyjnych wszystkich osób uczących się, poprzez zapewnienie im warunków do rozwoju indywidualnego, tak by w przyszłości mogli włączyć się w życie społeczne.
A. G.
