Warsztaty Cząstek Elementarnych organizowane są w Zespole Szkół Mechaniczno – Elektrycznych po raz czwarty. Poprzednie edycje odbyły się w latach 2015, 2017, 2019 r. Wydarzenie to cieszy się dużym zainteresowaniem młodzieży, zarówno naszej szkoły jak i innych szkół z Tarnowa oraz innych miast. Gościliśmy uczniów z Rzeszowa, Dębicy, Brzeska – za każdym razem w warsztatach brało udział około stu uczniów.

W tym roku poza uczniami ZSME udział wezmą uczniowie I i III LO w Tarnowie oraz uczniowie ze szkół średnich z Bochni i Sandomierza.

Warsztaty Fizyki Cząstek Elementarnych pozwalają ich uczestnikom na zapoznanie się z podstawami tej dziedziny fizyki oraz metodami badań w niej wykorzystywanymi. Po wysłuchaniu wykładów uczniowie dokonują samodzielnej analizy najnowszych danych doświadczalnych jednego z eksperymentów korzystających z akceleratora LHC lub SuperKEKB, a na zakończenie podczas wideokonferencji omawiają swoje wyniki z fizykami z CERN (w Szwajcarii), KEK (w Japonii) lub innego ośrodka badawczego oraz z uczniami z innych krajów, którzy wykonywali to samo ćwiczenie.

Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, przy wsparciu przez Komitet Fizyki PAN, organizuje w 2023 r. warsztaty w 3 miastach:

• w Kielcach (poniedziałek, 27 II 2023) – VI LO im J. Słowackiego, ul Gagarina 5
• w Katowicach (poniedziałek, 20 III 2023) – III LO, ul. Mickiewicza 11
• w Tarnowie (czwartek, 23 III 2023) – Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych, ul. Szujskiego 13

O cząstkach elementarnych i Warsztatach

Fizyka cząstek elementarnych zajmuje się najbardziej podstawowymi składnikami materii i oddziaływaniami między nimi. Badania w tej dziedzinie prowadzone są przy użyciu akceleratorów pozwalających przyspieszać i zderzać cząstki naładowane. Największy z akceleratorów na świecie – Wielki Zderzacz Hadronów (LCH) w CERN od końca 2009 r. dokonuje pomiarów przy najwyższej energii dostępnej w laboratorium. W lipcu 2012 r. eksperymenty ATLAS i CMS ogłosiły odkrycie nowej cząstki, bozonu Higgs’a, będącego kluczowym elementem dotąd brakującym w Modelu Standardowym oddziaływań między cząstkami. Istnienie bozonu Higgsa było postulowane w teoriach wyjaśniających niezerową masę innych cząstek. Eksperymenty na LHC dostarczyły więc potwierdzenia tej teorii, dzięki czemu ich twórcy, François Englert i Peter W. Higgs, otrzymali Nagrodę Nobla w 2013 r. Nadal jednak pozostaje wiele niewyjaśnionych zjawisk, zwłaszcza dotyczących tzw. ciemnej materii oraz różnic między materią a antymaterią, trwają więc ich badania i poszukiwania nowych cząstek.

Wstępny plan warsztatów:

• 9:30 – 10:00 rejestracja (w szkołach)
• 10:00 – 12:30 wykłady o cząstkach elementarnych oraz wprowadzające do samodzielnego wykonania ćwiczenia
• 12:30 – 13:30 przerwa na obiad
• 13:30 – 15:00 samodzielna analiza danych eksperymentalnych (na komputerach)
• 15:00 – 15:30 zbieranie wyników i ich omówienie
• 15:30 – 16:00 przerwa i przygotowanie do wideokonferencji
• 16:00 – 17:00 wideokonferencja z CERN i innymi ośrodkami